อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะช้าง ได้รับการจัดตั้ง เป็นอุทยานแห่งชาติเมื่อ พ.ศ. 2526 ประกอบด้วยเกาะช้าง และหมู่เกาะใกล้เคียง อีก 47 เกาะ และมีเกาะที่มีลักษณะเป็นหินโผล่ขึ้นมา อีกเป็นจำนวนมาก มีเนื้อที่ ทั้งสิ้น 650 ตารางกิโลเมตร เฉพาะเกาะช้าง มีเนื้อที่ถึง 268,125 ไร่ หรือประมาณ 429 ตารางกิโลเมตร เป็นเกาะที่มีขนาดใหญ่ เป็นอันดับ 2 ของประเทศ รองจากเกาะภูเก็ต

บนเกาะช้าง โดยสภาพรวมแล้ว มีพื้นที่กลางเกาะ เป็นภูเขา และป่าดิบชื้น มีที่ราบ อยู่ตามขอบเกาะ ก่อนถึงชายหาด ของอ่าวต่างๆ ที่ราบเหล่านี้ ส่วนใหญ่ เป็นสวนมะพร้าว สวนยาวพารา และสวนผลไม้อื่นๆ เช่น เงาะ ทุเรียน ส้มโอ โกโก้ ตลอดจน เปิดเป็นที่พัก ของนักท่องเที่ยว แต่ส่วนใหญ่แล้ว พื้นที่ของเกาะช้าง เป็นภูเขาสูง มีหินผา สลับซับซ้อน มีสภาพสมบูรณ์ ส่วนใหญ่เป็นป่าดงดิบเขา ยอดเขาที่สูงที่สุด ได้แก่ ยอดเขาสลักเพชร (สูง 744 เมตร) รองลงมาได้แก่ เขาจอมปราสาท และเขาหอม ภูเขาเหล่านี้ เป็นต้นกำเนิดของ แม่น้ำ ลำธาร ซึ่งทำให้มีน้ำตกหลายแห่งบนเกาะนี้

ที่ทำการอุทยานแห่งชาติหมู่เกาะช้าง ตั้งอยู่ทางฝั่งตะวันออกของเกาะ ใกล้กับคลองธารมะยม ด้านหน้าของที่ทำการ มีท่าเทียบเรือขนาดใหญ่ ของทางอุทยานฯ ส่วนด้านหลังของที่ทำการอุทยานฯ เป็นทางเข้าสู่ น้ำตกธารมะยม ซึ่งอยู่ห่างจากศูนย์บริการนักท่องเที่ยว ประมาณ 400 เมตร ต้นน้ำของน้ำตก เกิดจากคลองมะยม ถือว่าเป็นน้ำตก ที่สำคัญที่สุดของเกาะช้าง เนื่องจากพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และพระบาทสมเด็จ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เคยเสด็จประพาสน้ำตกแห่งนี้ โดยมีพระปรมาภิไธยย่อ จปร. และ วปร. อยู่ที่แผ่นหินของน้ำตกชั้นบน